Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á – Âu (Liên bang Nga, CH Belarus, CH Kazakhstan, CH Armenia và CH Kyrgyzstan) vừa chính thức kí kết Hiệp định thương mại tự do. Việc kí kết này mở ra nhiều cơ hội cũng như thách thức đối với Việt Nam.
90% dòng thuế về 0%
Về tổng thể, hai bên dự kiến sẽ dành cho nhau mức mở cửa thị trường hàng hóa chiếm vào khoảng 90% số dòng thuế, tương đương vào khoảng trên 90% kim ngạch thương mại song phương.
Ngay sau khi Hiệp định có hiệu lực, phía Liên minh cam kết áp dụng mức thuế suất 0% cho tất cả các mặt hàng thủy sản của Việt Nam ngay khi Hiệp định có hiệu lực.
Phía Việt Nam đồng ý mở cửa thị trường có lộ trình cho Liên minh đối với một số sản phẩm chăn nuôi, một số mặt hàng công nghiệp gồm máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải...
Theo Vụ thị trường Châu Âu, các mặt hàng này nhìn chung đều không cạnh tranh với hàng hóa Việt Nam mà ngược lại góp phần làm đa dạng hóa thêm thị trường tiêu dùng trong nước.
Riêng đối với các mặt hàng nông sản, tuy là các mặt hàng phía Liên minh coi thuộc diện ưu tiên và đã được Việt Nam đồng ý mở cửa ngay, chẳng hạn như sữa và các sản phẩm sữa, một số sản phẩm ngũ cốc..., nhưng trong bối cảnh hiện nay, do sản xuất nông nghiệp của phía bạn chủ yếu phục vụ nhu cầu nội địa và chưa tập trung cho xuất khẩu nông sản.
Dự báo trong 5 năm đầu thực thi Hiệp định, ngành nông nghiệp Việt Nam sẽ không bị tác động rõ rệt bởi việc nhập khẩu mặt hàng nông sản từ Liên minh này.
Theo đánh giá, sau khi Hiệp định có hiệu lực, kim ngạch xuất nhập khẩu hai Bên sẽ đạt 10 – 12 tỷ USD vào năm 2020 (năm 2014 đạt khoảng 4 tỷ USD). Theo ước tính của Việt Nam, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Liên minh sẽ tăng khoảng 18 – 20% hàng năm.
Thuỷ sản hưởng lợi, ngành thép lép vế!
Ông Nguyễn Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất Nhập khẩu, Bộ Công Thương cho biết đây là hiệp định mới nhất đối với những nước mà trước đây Việt Nam đã từng có quan hệ thương mại thân thiết. Hiệp định ký kết mở ra cơ hội cho nhiều ngành công nghiệp, nông nghiệp của VN phát triển.
Cụ thể, theo ông Hải 3 ngành được lợi nhất gồm: Ngành thuỷ sản, da dày, dệt may.
Theo đó, ngay sau khi kí kết phía Liên minh đã quyết định giảm thuế suất về 0%, riêng một số sản phẩm dệt may thì thuế suất về 0% là chắc chắn nhưng có lộ trình. Đây đều là các sản phẩm mà VN có thế mạnh.
Về thách thức, ngành thép VN sẽ chịu thách thức lớn do sẽ phải cạnh tranh lớn đối với các cường quốc thép lớn nhất nhì thế giới, điển hình là Nga. Trong đàm phán, Bộ Công Thương đã cố gắng hạn chế tối đa khó khăn và có những biện pháp bảo hộ về hàng dào thuế quan trong thời gian tới.
Tuy nhiên, về lâu dài, trong công cuộc hội nhập toàn cầu ngành thép buộc phải tự thân vận động.
"Mặc dù có dư địa hỗ trợ ngành này trong giai đoạn đầu nhưng về lâu dài, tự bản thân doanh nghiệp thép phải năng lực sản xuất, cạnh tranh với doanh nghiệp nước ngoài. Đã hội nhập thì chúng ta phải chịu luật chơi của quốc tế", Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh nói.
Bạch Dương